Σύμφωνα με τη Διεθνή Ομοσπονδία Νευρολογίας, η δυσλεξία οφείλεται σε νευρολογική διαταραχή, η οποία επηρεάζει θεμελιακές λειτουργίες της μάθησης. Παρατηρούμε λοιπόν πως παρόλο που έχουμε να κάνουμε με παιδιά τα οποία παρουσιάζουν τυπικό ή και ανώτερο νοητικό δυναμικό και έχουν εκτεθεί σε συνήθη πολιτισμικά και κοινωνικά περιβάλλοντα, τα παιδιά αυτά παρουσιάζουν μία απροσδόκητη σχολική αποτυχία. Η αποτυχία αυτή συναντάται κυρίως στην ανάγνωση και στον γραπτό λόγο. Όταν λοιπόν μιλάμε για δυσλεξία, αναφερόμαστε σε μία ειδική μαθησιακή δυσκολία η οποία καθυστερεί ή εμποδίζει την εκμάθηση γραφής και ανάγνωσης σε παιδιά που έχουν όλες τις ικανότητες να διεκπεραιώσουν τις εργασίες αυτές.
Σημαντικά σημάδια δυσλεξίας στον τομέα της ανάγνωσης
συνήθως η ανάγνωση ενός παιδιού με δυσλεξία είναι αργή και διστακτική
κατά την πρώτη ανάγνωση παρατηρούμε ότι το παιδί δυσκολεύεται να αναγνωρίσει γράμματα, ενώ διαβάζει τις απλές λέξεις συλλαβιστά
αργότερα η ανάγνωση γίνεται μηχανική και μονότονη. Διαβάζει λέξη-λέξη, χωρίς ρυθμό και χωρίς χρωματισμό
χάνει τη σειρά του καθώς διαβάζει. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα παρατηρείται ότι χρησιμοποιεί ως αντισταθμιστική στρατηγική τον δείκτη, για να δείχνει τη θέση που βρίσκεται
δυσκολεύεται στην ανάγνωση πολυσύλλαβων λέξεων ή λέξεων με συμφωνικά συμπλέγματα (π.χ. πράγμα)
κάνει καθρεπτική ανάγνωση (π.χ. χα αντί αχ)
σε μεγαλύτερες ηλικίες δυσκολεύεται στην κατανόηση του κειμένου που διάβασε
Σημαντικά σημάδια δυσλεξίας στον γραπτό λόγο
παρατηρούμε παράξενη γραφή (π.χ. ποφάλι αντί πρόβατο)
γραπτά με πολλές μουτζούρες
συντόμευση λέξεων (π.χ. στάτης αντί στρατιώτης)
αντικατάσταση γραμμάτων (β-φ, δ-θ)
αντιστροφές γραμμάτων (π.χ. αντί φρένο γράφει φέρoν)
καθρεπτική γραφή (3 αντί ε)
κολλάνε λέξεις ( ο αδερφοσμου)
αγνοούν σημεία στίξης και τόνους
Μερικές συμβουλές για όσους έχουν έναν μαθητή με δυσλεξία:
Όπως αναφέραμε οι μαθητές με δυσλεξία αντιμετωπίζουν αρκετές δυσκολίες στην ανάγνωση. Όταν λοιπόν το παιδί συναντά μία μεγάλη λέξη και παρατηρούμε ότι δυσκολεύεται, μπορούμε να τη χωρίζουμε σε συλλαβές, για να γίνει η ανάγνωση ευκολότερη. Το ίδιο μπορούμε να κάνουμε και με ένα κείμενο χωρίζοντάς το σε λέξεις. Τα συμπλέγματα (πρ, τρ, γρ κ.τ.λ.) και τα σημεία στίξης τα χρωματίζουμε μαζί με το παιδί με έναν μαρκαδόρο, για να μπορεί να διακρίνει ευκολότερα τα σύμφωνα κατά την ανάγνωση της λέξης ή να χρωματίζει τη φωνούλα του στα αντίστοιχα σημεία στίξης. Σε καμία περίπτωση δεν βοηθά να πιέζουμε το παιδί να διαβάσει φωναχτά μέσα στην τάξη και φυσικά δεν το επικρίνουμε. Το ίδιο το παιδί αναγνωρίζει τις δυσκολίες του και ματαιώνεται, όταν ο δάσκαλος ή ο γονιός δεν αναγνωρίζει την προσπάθεια που καταβάλει.
Τα παιδιά με δυσλεξία ανταποκρίνονται καλύτερα στον προφορικό από ότι στον γραπτό λόγο. Όταν λοιπόν παίρνουμε στα χέρια μας ένα γραπτό ενός παιδιού με δυσλεξία, προσπαθούμε να είμαστε επιεικείς με την ορθογραφία του. Προτιμούμε να του βελτιώσουμε την έκφραση και το περιεχόμενο του κειμένου παρά την ορθογραφία . Λαμβάνοντας επίσης υπόψη την δυσκολία του να αποστηθίσει κανόνες, σε περίπτωση που θέλουμε να του μάθουμε να γράφει σωστά μία λέξη επιλέγουμε τρόπους που θα ευχαριστήσουν το παιδί. Τα μαγνητικά γράμματα, η ζωγραφική και η πλαστελίνη είναι εξαιρετικά εργαλεία για να διδάξουμε στο παιδί τρόπους ορθής γραφής.
Ας μην ξεχνάμε τέλος να χρησιμοποιούμε ενθαρρυντική γλώσσα, όχι μόνο για τα παιδιά με δυσλεξία, αλλά για κάθε παιδί που βρίσκεται σε διαδικασία μάθησης. Τα παιδιά με δυσλεξία ωστόσο καταβάλλουν μεγάλες προσπάθειες για συγκέντρωση κάτι που τους κουράζει γρηγορότερα. Αν λοιπόν εμείς τους κρίνουμε αυστηρά τείνουν να παρατούν τις προσπάθειες και τραυματίζουμε την αυτοπεποίθησή τους.
