Όταν μιλάμε για ειδική εκπαίδευση, αναφερόμαστε στην εκπαίδευση παιδιών τα οποία διαφέρουν κοινωνικά, σωματικά ή νοητικά από τον μέσο όρο, σε τέτοιο βαθμό, ώστε να χρειαστεί να τροποποιηθούν οι συνήθεις σχολικές πρακτικές προκειμένου να ανταποκριθούν.

Πιο αναλυτικά θα λέγαμε ότι ειδική εκπαίδευση λαμβάνουν οι μαθητές με προβλήματα συμπεριφοράς, συναισθηματικές δυσκολίες, γνωστικές ή νοητικές διαταραχές, μαθητές με προβλήματα ακοής, όρασης, ομιλίας ή μάθησης, αλλά και προικισμένα παιδιά με προχωρημένες ακαδημαϊκές δυνατότητες καθώς και παιδιά με νευρολογικά ή ορθοπεδικά προβλήματα. Παρόλα αυτά ειδική διαπαιδαγώγηση μπορεί να λάβει και ένας μαθητής, ο οποίος δεν ικανοποιεί καμία από τις παραπάνω προϋποθέσεις, αλλά για ένα διάστημα αδυνατούσε να ανταποκριθεί στη σχολική πραγματικότητα, εξαιτίας ενός τραυματικού γεγονότος που βίωσε. Επομένως ένας μαθητής μπορεί να χρειάζεται ειδική εκπαίδευση για όλη του την σχολική ζωή, ενώ κάποιος άλλος να χρειαστεί για κάποιο χρονικό διάστημα.

Οι στόχοι της ειδικής διαπαιδαγώγησης δεν διαφέρουν σημαντικά από τους στόχους της γενικής εκπαίδευσης. Και η ειδική και η γενική αγωγή έχουν στόχο κάθε μαθητής να μπορεί να μαθαίνει, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τη διαφορετική προσωπικότητα κάθε παιδιού, όσο και τον διαφορετικό τρόπο που ο καθένας λαμβάνει την γνώση. Εκείνο όμως που παρουσιάζει διαφορά είναι οι τεχνικές που χρησιμοποιεί ο εκπαιδευτικός ανάλογα με τις δυσκολίες που παρουσιάζει ο μαθητής. Για παράδειγμα, ένας μαθητής με δυσκολίες στην μάθηση ή συναισθηματικές δυσκολίες μπορεί να χρειαστεί περισσότερο εντατική και εξατομικευμένη διδασκαλία. Οι τεχνικές που θα χρησιμοποιήσει ο δάσκαλος σε έναν μαθητή με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής, ίσως αφορούν την διατήρηση του ενδιαφέροντος του παιδιού, ενώ η ασφάλεια της ρουτίνας που νιώθει ένας μαθητής με αυτισμό μπορεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο για τον εκπαιδευτικό. Η ειδική εκπαίδευση μπορεί να εφαρμοστεί στο γενικό σχολείο με τμήματα ένταξης ή παράλληλη στήριξη, σε ειδικά σχολεία, σε κέντρα ημέρας και σε ιδιωτικά κέντρα. Για να επιτευχθούν επαρκώς οι στόχοι, που έχουν τεθεί στην ειδική διαπαιδαγώγηση, θα πρέπει σε πολλές περιπτώσεις ένας ειδικός παιδαγωγός να συνεργάζεται με μία ομάδα επιστημόνων που θα καλύψουν άλλα κενά στο παιδί. Με αυτή την συνεργασία η δουλειά της ειδικής διαπαιδαγώγησης θα διευκολυνθεί και θα γίνει πιο ουσιαστική. Πολλές φορές η ειδική διαπαιδαγώγηση συμπληρώνεται με την συχνή συνεργασία της λογοθεραπείας, της εργοθεραπείας, της ψυχοθεραπείας, της συμβουλευτικής (εκπαιδευτικών, γονέων και του ίδιου του παιδιού) αλλά και της συχνής επικοινωνίας με το σχολείο στο οποίο φοιτά το παιδί. Όσο πιο ολοκληρωμένη είναι η θεραπεία του παιδιού και όσο πιο ομαλή είναι η συνεργασία των επιστημόνων τόσο το παιδί θα προχωρά ακαδημαικά και θα κερδίζει γνώσεις.

Κλείνοντας αξίζει να επισημανθεί ο σκοπός της ειδικής εκπαίδευσης άλλα και της ένταξης των μαθητών με αναπηρίες στο σχολείο και στην κοινωνία. Σύμφωνα με τη Ζώνιου Σιδέρη, το γνωστικό αντικείμενο της οποίας αφορά την ειδική εκπαίδευση και την ένταξη μαθητών με αναπηρίες, σκοπός μας είναι κάθε άνθρωπος να μαθαίνει σαν ένα ολοκληρωμένο ον, ώστε να συμμετέχει ισότιμα σε όλους τους τομείς της κοινωνίας. Θέλουμε να μπορεί δηλαδή να συνεργάζεται στο σχολείο και αργότερα στην επαγγελματική του ζωή, να έχει φίλους και να μπορεί να συμμετέχει σε τομείς όπως η διάθεση του ελεύθερου χρόνου, μέσα μαζικής μεταφοράς κ.τ.λ. (Ζώνιου Σιδέρη, 1998)