Από τη στιγμή που θα ξυπνήσουν μέχρι τη στιγμή που θα κοιμηθούν, τα παιδιά απορροφούν τις λέξεις που ακούνε στο περιβάλλον τους και μαθαίνουν τον κόσμο. Ο αριθμός των λέξεων που ακούει το παιδί κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής του καθορίζει την ακαδημαϊκή και νοητική εξέλιξη αργότερα στη ζωή του. Παρ΄ όλα αυτά μερικά παιδιά δεν εκτίθενται σε λεκτικά ερεθίσματα όσο άλλα παιδιά. Μελέτες στην Αμερική έδειξαν ότι παιδιά που έχουν γεννηθεί σε φτωχότερες οικογένειες έχουν ακούσει 30 εκατομμύρια λιγότερες λέξεις συγκρινόμενα με παιδιά που έχουν γεννηθεί σε εύπορες οικογένειες. Ένας λόγος είναι ότι γονείς με υψηλότερο κοινωνικό-οικονομικό status αλληλεπιδρούν με τα παιδιά τους περισσότερο. Αυτό το «word gap» έχει στηριχθεί από ευρήματα στον παιδικό εγκέφαλο. Τα αποτελέσματα των ερευνών φανερώνουν ότι παιδιά από πλουσιότερα περιβάλλοντα παρουσιάζουν περισσότερο ενεργές εκείνες τις περιοχές του εγκεφάλου που υποστηρίζουν την έκφραση και την κατανόηση του λόγου.
Το «word gap» ξεκινάει πολύ πριν τα παιδιά αρχίσουν να παρακολουθούν παιδικό σταθμό. Καθισμένα μπροστά στην τηλεόραση, η γνωστική ανάπτυξη δεν επωφελείται. Πρέπει να ακούνε ιστορίες, και να εμπλέκονται σε συζητήσεις ακόμα κι αν δεν απαντούν. Μεγάλο ποσοστό παιδιών 7-9 ετών παρουσιάζουν γνωστικά ελλείμματα που μπορεί να οφείλονται στον μειωμένο αριθμό λέξεων που άκουγαν κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής τους. Τα οφέλη του «parent talk», να μιλούν oι γονείς στα παιδιά τους και να τα εκθέτουν σε πλούσια γλωσσικά ερεθίσματα, είναι σημαντικά, καθώς μέχρι την ηλικία των 5 ο παιδικός εγκέφαλος έχει συντελέσει το μεγαλύτερο ποσοστό της εξέλιξης του.

Κάθε φορά που το παιδί ακούει τον γονέα να μιλάει, λαμβάνει ένα μοντέλο λόγου και όλους εκείνους τους γλωσσικούς κανόνες που συνθέτουν τη γλώσσα. Έτσι λοιπόν τα παιδιά μαθαίνουν τους κανόνες και τους εφαρμόζουν καθώς αναπτύσσουν τις λεκτικές τους δεξιότητες. Αυτή η διαδικασία εκμάθησης του λόγου επιτυγχάνεται μόνο μέσω της τακτικής αλληλεπίδρασης παιδιού-γονέα. Ακόμα και στην ηλικία των 8 μηνών, το μωρό αξιοποιεί την αντίδραση του γονιού στο βάβισμά του. Για παράδειγμα, επαναλαμβάνοντας το βάβισμα και κάνοντας τα σύμφωνα και τα φωνήεντα πιο ‘καθαρά’, ο γονιός βοηθά το μωρό να ‘ακούσει’ (αντιληφθεί) τη διαφορά μεταξύ τους. Έρευνες έχουν δείξει ότι τέτοιου είδους αλληλεπίδραση οδηγεί σε καλύτερη γλωσσική εξέλιξη.

Tips για παιδιά 0-2 ετών:

motherToddler

• Όταν το παιδί μεταβαίνει από τη μία λέξη σε φράσεις 2 λέξεων (περίπου 1,5-2 ετών), επαναλαμβάνετε τις εκφράσεις του σε μεγαλύτερες προτάσεις.
• Μιλήστε στα παιδιά σας για το τι βλέπετε, τι κάνετε, πως νιώθετε. Έτσι χτίζετε τις γλωσσικές και κοινωνικές του δεξιότητες.
• Διαβάζετε στα παιδιά σας, καθώς δείχνετε εικόνες και ονομάζετε αυτά που βλέπετε. Έτσι θα μάθουν να ταυτίζουν τις λέξεις με τα αντίστοιχα αντικείμενα και έννοιες.
• Παίξτε με τα παιδιά σας και μιλήστε μαζί τους για ό,τι τους κινεί το ενδιαφέρον και αποτελεί κίνητρο για μάθηση.
• Διατηρείτε τη βλεμματική επαφή, ανταποκριθείτε με ομιλία, και μιμηθείτε ήχους διαφοροποιώντας την ένταση ή τον τόνο της φωνής σας.
• Μιμηθείτε το κλάμα και τις εκφράσεις προσώπου του μωρού σας.
• Μάθετε στο μωρό σας να μιμείται δικές σας κινήσεις, όπως παλαμάκια, φιλί και παιχνίδια με τα δάχτυλα.
• Ονομάζετε τα χρώματα και μετράτε αντικείμενα.

Η δύναμη του «parent talk» κατά τα 3 πρώτα χρόνια ζωής είναι καθοριστική για τη γλωσσική εξέλιξη του παιδιού. Εμπλουτίστε το γλωσσικό περιβάλλον του παιδιού περνώντας ποιοτικό χρόνο μαζί του. Έτσι, δίνεται η ευκαιρία σε κάθε παιδί να αξιοποιήσει τις δυνατότητες του και να τελειοποιήσει τις δεξιότητες του.

Comment