Η Παιγνιοθεραπεία (Play therapy) είναι μια παιδοκεντρική μέθοδος όπου τα παιδιά επικοινωνούν τις εσωτερικές τους εμπειρίες μέσα από το ίδιο το παιχνίδι. Ο θεραπευτής είναι εκπαιδευμένος να εμπιστεύεται τα παιδιά στο να κατευθύνουν τη διαδικασία από το να επιβάλλουν οι ίδιοι τις ιδέες τους. Μ’ αυτό τον τρόπο ο θεραπευτής μπαίνει στο συναισθηματικό κόσμο του παιδιού. Το παιχνίδι είναι η γλώσσα επικοινωνίας του παιδιού, είναι το φυσικό μέσο έκφρασης του εαυτού, σημαντικό για την ανάπτυξη, είναι μία ευκαιρία που δίνεται στο παιδί να «παίξει μέχρι εξάντλησης» τα συναισθήματα και τα προβλήματά του μέσα σε ένα θεραπευτικό πλαίσιο και με θεραπευτικό στόχο.
Τα παιχνίδια, ο χώρος και η παρουσία του θεραπευτή, είναι αυτά που το παιδί έχει στη διάθεση του για να εκφράσει τις εμπειρίες του καθώς και το πώς αντιλαμβάνεται και βιώνει τον κόσμο. Σε μια συνεδρία και σε όλη τη διάρκεια των συναντήσεων, παρουσιάζονται θέματα στη διάρκεια του παιχνιδιού, τα οποία δίνουν στο θεραπευτή την διορατικότητα και εικόνα για τις εμπειρίες, σκέψεις, συναισθήματα και ερμηνείες του κόσμου του.
Η Παιγνιοθεραπεία είναι ολιστική, δηλαδή προσεγγίζει το παιδί ως «σύνολο» αγγίζοντας τους τομείς των συναισθημάτων, της ηθικής και πνευματικής του ζωής, της επικοινωνίας του με το γύρω και ευρύτερο περιβάλλον, της κατανόησης του κόσμου - στενότερου και ευρύτερου, των κοινωνικών σχέσεων, των σωματικών ικανοτήτων, της φροντίδας του εαυτού του και των δημιουργικών δεξιοτήτων του.
Σύμφωνα με έρευνες, τα οφέλη του θεραπευτικού παιχνιδιού είναι πολυάριθμα, όπως:
- Σωματική και συναισθηματική ανάπτυξη
- Ανάπτυξη φαντασίας και δημιουργικότητας
- Ενίσχυση της αυτοπεποίθησης και της συγκέντρωσης
- Καλλιέργεια κοινωνικών σχέσεων
Το παιδί σταδιακά:
- Αισθάνεται ήρεμο και ψυχολογικά δυνατό
- Δεν αισθάνεται επιθετικό ή αγχωμένο
- Μαθαίνει από τα λάθη του
- Έχει την αίσθηση ότι όλα είναι καλά γύρω του
- Αισθάνεται ασφάλεια στον κόσμο του
- Αποδίδει νόημα στον κόσμο/τη ζωή
- Είναι ικανό να μάθει καλύτερα
Οι περιπτώσεις που δύναται να συμβάλλει η Παιγνιοθεραπεία είναι οι εξής:
Δυσκολίες συμπεριφοράς και συγκέντρωσης, προσκόλλησης, κοινωνικές ή επικοινωνιακές δυσκολίες, κακοποίηση (συναισθηματική ή σωματική), διαχείριση συναισθημάτων και παρορμήσεων, διαταραχές αυτιστικού φάσματος, απώλεια/ εγκατάλειψη, εκφοβισμός (bullying), αναπτυξιακή καθυστέρηση, διαταραχές ύπνου, φτωχή παρακολούθηση στο σχολείο, χωρισμός/διαζύγιο γονέων, τραύμα κλπ.
